فرم های تکنواز

سونات : سونات قطعه ای است برای تک نواز که به تنهایی یا به همراهی سازی شستی دار اجرا می شود. معمول ترین سونات های برای پیانو، ویلن، فلوت، ویلنسل یا اُبُوا و همگی به همراهی پیانو ساخته شده اند.

فرم های هم نواز

کوارتت زهی : این گروه همنواز که دو ویلن، یک ویولا و یک ویلنسل را در بر می گیرد، مهم ترین گروه مجلسی است. کوارتت های هایدن اولین و همواره لطیف ترین قطعه های این فرم هستند.

سونات تریو : فرم رایج و عمومی طی قرن های هفدهم و هجدهم (باروک) ،این فرم باروک، مرکب است از دو ساز با صوتی زیر که اغلب ویلن، فلوت و یا ابوا است و یک ترکیب «کنتینگو» (که یک ساز باس که معمولا ویلنسل است و یک ساز شستی دار که معمولا هارپسیکورد است.)

تریو پیانو : تریو پیانو ترکیبی از ویلن، ویلنسل و پیانو می باشد که در آن همان فرم چهار قسمتی مانند سمفونی و کوارتت زهی، اساس ترکیب قرار می گیرد.

هم سراهای آوازی

آواز گروهی : مهمترین هم سرا های آوازی به دسته آواز جمعی یا گروه کر است که گروهی عظیم و اغلب متشکل از 20 تا 80 سراینده است و در آن بخش های صدا، تعادلی برابر دارند.

هم سرای کوچک : یک گروه کوچک هم سرا شامل بخش های تک سراست. یعنی هر سراینده تنها یک بخش آوازی را اجرا می کند. قطعات اپرا، نمود های بسیاری از هم سرایی این تک سرا های درخشان را در بر می گیرد.

موتت : فرمی بی نهایت مهم در قرن سیز دهم تا هجدهم به شمار می آمد. این اصطلاح به طور عموم به گونه های بسیاری از تصنیف ها اطلاق شده است. موتت ممکن است تصنیفی بدون همراهی و کرال مذهبی باشد ولی در بافت، اغلب پلی فونیک (چند بخشی) است.

مادریگال : سرودی غیر مذهبی برای بخش های مخلوط آوازی و بدون همراهی است که می توان آن را موتت غیر مذهبی دانست. مادریگال فرمی ارزشمند در موسیقی قرون شانزدهم و هفدهم، مورد علاقه ی مجدد در قرن بیستم قرار گرفته است. مشخصه ی شناساننده ی آن سادگی اش است و نیز متن آن تو صیف کننده ی موضوع های روستایی است.

فرم های مرکب

اپرا : می توان گفت، شگفت انگیز ترین فرم در هنر است که تاکنون به وجود آمده است. گفته می شود که اپرا، گرآوری مهیب، هیولا و هوس آلود از فرم های گوناگون همه ی فرم هاست. ارکستر اپرایی چیزی بیش از همراهی ساده سرایندگان متجلی می سازد و علاوه بر آن که با خوانندگان همکاری می کند، مقداری زیاد از عوامل موسیقیایی مخصوص به خودش را اجرا می کند. موسیقی در بیشتر اپرا ها بدون وقفه ادامه دار است و کلام بدون موسیقی اگر وجود داشته باشد، بسیار اندک است.

اوراتوریو : به مثابه فرم اوازی از لحاظ اهمیت در درجه دوم قرار می گیرد. این فرم به طور معمول بر زمینه ی یک متن مذهبی تنظیم می شود در حالی که اپرا معمولا موضوعی غیر مذهبی دارد. اوراتوریو، دارای همسرای کوچک و آواز گروهی مانند اپراست اما فاقد تجملات دراماتیک صحنه، میزانس و لباس است.

کانتات : کانتات مانند اوراتوریو، قطعه ایی مذهبی است اما به خاطر جاذبه ی گسترده ی آن راه به سوی سالن کنسرت باز کرده است. کانتات کوتاه تر از اوراتوریو است و میان آهنگ سازان کانتات های باخ از همه پیروز تر است.

مس : قدیمی ترین فرم مر کب آوازی است که تاکنون به جای مانده. مس موسیقیایی تنظیمی از شعایر مذهبی کلیسای رومن کاتولیک است که در واقع یادبودی از آخرین شام مسیح است. مس اثر باخ از مس های معروف به شمار می رود.

منبع : آموزش خلاقیت موسیقی/حامد امرایی/قلم چی

تاریخ موسیقی غرب

فعلا تنها به نام بردن کفایت می کنم.

سراسر تاریخ موسیقی غرب معمولا به شش دوره قابل تقسیم است :

دوره ی قرون وسطی           300-1450 میلادی

دوره ی رنسانس                 1450-1600 میلادی

دوره ی باروک                     1600-1750 میلادی

دوره ی کلاسیک                 1750-1800 میلادی

دوره ی رمانتیک                   1800-1900 میلادی

دوره ی معاصر                    1900- زمان حاضر

 مکاتب دوره ی مدرن و معاصر

مکتب امپرسیونیست(امپرسیون حالتی است که از تاثیر عوامل خارجی به انسان دست می دهد)

مکتب رمانتیک نوین آلمان

مکتب اکسپرسیونیسم (کنار گذاشتن واقعیت خارجی دنیای دور  وبر برای کشف واقعیت درونی)

مکتب پریمیتیویسم (به فرهنگ های بدوی اشاره می کند)

مکتب ترادیسیونالیسم(سنت گرایی)

موسیقی نوین شوروی

موسیقی الکترونیک

موسیقی جاز

موسیقی بلوز

موسیقی راک

موسیقی رپ

جدول آهنگسازان دوره های موسیقی غرب

فرم های ارکستری

سمفونی : نام رایج ترین اجرای همنوازی امروزی، سمفونی است. یک سمفونی، قطعه ای بس دراز و دارای حجم زیاد برای ارکستر است که به طور معمول چهار مومان (قسمت) دارد و یکی یا بیش از یکی از قسمت ها در فرم مشخص «سونات» ترکیب شده است.

کنسرتو : قطعه ای است برای یک ساز تکنواز به همراهی ارکستر. در یک کنسرتوی معمولی تم آغازین ابتدا به وسیله ی ارکستر و سپس توسط ساز تک نواز اجرا می شود.

اوورتور کنسرت : این قطعه، تصنیفی تک قسمتی برای ارکستر است که طی قرن نوزدهم به شهرت رسید. این قطعه ممکن است دارای طرحی آزاد باشد یا بر اساس یکی از فرم های تثبیت شده ترکیب شود. اوورتور ها، اغلب به عنوان افتتاح یک برنامه کنسرت به کار می روند.نمونه ی جذاب و مهیج این فرم اوورتور مشهور رومن کارناوال اثر برلیوز است.

سوئیت : سوئیت بر دو گونه است : سوئیت باروک (قرن هجدهم) و سوئیت مدرن (قرن نوزدهم به بعد) هر دو نوع سوئیت از یک ردیف قسمت های رقص تشکیل شده است. باخ، سوئیت باروک را توسعه داد و از این روست که این فرم سوئیت باخ نام دارد. سوئیت مدرن شامل یک سری قسمت است که با نظم و طرحی آزاد تنظیم می شود. گاهی این موسیقی برای همراهی باله نیز به کار می رود. دو آهنگ ساز برجسته ی باله، چایکوفسکی با (باله ی دریاچه ی قو) و سوئیت «فندق شکن» و «باله ی زیبای خفته» و استراوینسکی با «پتروشکا» پرنده آتشین و پرستش بهار هستند.

منبع : آموزش خلاقیت موسیقی/حامد امرایی/قلم چی