طریقه نگهداری از ساز های آرشه ای  :

سازهای آرشه ای جز دسته ساز هایی هستند که به نگهداری و مراقبت خیلی زیادی احتیاج دارند. عناصر تشکیل دهنده سازهای آرشه ای تحت فشار سیم ها و لرزش   های صوتی دائمی به طور قطع کمی تغییر می کنند.

در طی عمر چند صد ساله یک ساز اگر به طور نرمال استفاده شود به طور قطع شکل ساز کمی تغییر میکند.در اینجا روشهایی برای مراقبت بیشتر از سازتان ذکر می شود  :

دما و رطوبت

طبیعت چوب به گونه ای است که وقتی در معرض هوای مرطوب قرارمی گیرد باد می کند و وقتی در معرض هوای خشک قرار می گیرد جمع می شود.

تغییر ناگهانی دمای محیطی که سازتان را در آنجا قرار داده اید باعث صدمه زدن به سازتان می شود پس از هر گونه تغییر ناگهانی دما محیط خود داری کنید.

برای این کار وقتی وارد محیط جدیدی شدید به مدت 15 دقیقه ساز را ازجعبه اش خارج نکنید تا ساز به دمای محیط عادت کند.

هرگز سازتان را در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندهید چون باعت تغییر رنگ ساز می شود.

اگر در منزلتان از وسائل گرم کننده مانند رادیاتور استفاده می کنید و یا در مناطقی با اب و هوای خشک زندگی می کنید همواره از دستگاه مرطوب کننده هوا استفاده کنید.

هرگز سازتان را کنار رادیاتور یا بخاری قرار ندهید. بهترین مکان برای قرار دادن سازتان هال است چون دارای دمایی با رطوبت مناسب است.

هرگز سازتان را در هنگام مسافرت در صندوق عقب ماشین قرار ندهید چون تغییر دائمی هوای سرد و گرم باعث آب شدن چسب چوب و چسبیدن ساز به کیف می شود.

همچنین 95 درصد سازهایی که در صندوق عقب ماشین های بدون سرنشین هستند دزدیده می شوند پس چه بهتر که سازتان را نزد خود نگاه دارید.

هرگز سازتان را روی سطوح سخت(مثل میز) و یا کناره های تیز قرار ندهید چون باعث خراشیدگی چوب می شود.

بعد از هر بار نواختن سازتان گرده های کالیفوم موجود روی صفحه صدا را با استفاده از دستمال کاغذی یا دستمالی نرم و لطیف و گرده های موجود روی گریف و سیم ها را با استفاده از انگشتتان پاک کنید.

اگر گرده های کالیفوم روی سیم ها بماند باعث می شود صدای ساز شفافیت خود را از دست دهد. در ضمن برای پاک کردن ساز هرگز از الکل استون پارافین یا سایر حلال ها استفاده نکنید.

برای اینکه سازتان جلای خود را از دست ندهد در هنگام برداشتن آن  را از دسته یا زیرچانه ای بگیرید.

اگر شما از بالشتک استفاده می کنید حتما هر چند وقت یک بار کنترل کنید که لاستیک دور پایه های فلزی آن در نرفته باشد چون در این صورت باعث خراب شدن سازتان می شود در صورت مشاهده این حالت یا پلاستیک دور آن را عوض کنید یا بالشتک را.

اگر شما صاحب یک ساز با ارزش و گرانبها هستید بهتر است کیفی مناسب برای نگهداری این سرمایه تهیه کنید. بهتر است کیفی که انتخاب می کنید از داخل دارای فنربندی باشد تا اگر کیف به طور اتفاقی از دستتان رها شد آسیب کمتری به ساز وارد آید.و همچنین باید جای کافی برای کتاب نت و بالشتک داشته باشد.کثر موزیسینها کیفهای مستطیل شکل را ترجیح می دهند چون این کیف ها جای بیشتری دارند.

هر چند وقت یک بار خرک ساز را کنترل کنید و مطمئن شوید که سر جایش است. برای این کار روی صندلی نشسته و ساز را طوری بگیرید که قسمت حلزونی اش به سمت چپ باشد انگشتهای وسط دست چپ را زیر گریف گرفته و با شصت از بالای خرک گرفته و با انگشتهای دست راست از پشت خرک میگیریم تا زیاد جابه جا نشود و با شصت کمی فشار می دهیم تا صاف شود.

هر چند وقت یک بار مشتی برنج خشک نپخته در شکافهای اف بریزید آن را دور بخش داخلی ویولن تکان دهید و سپس ساز را برگردانید دانه های برنج فرو می ریزند و گاهی یک گوی از غبار با آنها فرو می افتد.جعبه گوشی باید هنگام تعویض سیم پاک شود و دقت شود که گوشی ها محکم ثابت شده اند.از سیم های خوب استفاده کنید.

چوب آرشه باید کاملا مستقیم باشد. به محض آنکه موها شروع به پتره شدن کنند باید موی آرشه را تعویض کرد. چوب آرشه را با الکل پاک کنید ودقت کنید که رطوبت به موهای آرشه نرسد.

امیدوارم با رعایت این موارد از وارد آمدن آسیبهایی بیشتر به سازتان خودداری کنید.

منبع : مجله هنر موسیقی