86/11/10
12:0 ص
مقام چهار گاه
مقام چهار گاه از نظر علمی، مهمترین مقام ایران. گام آن مانند گام شور و همایون پایین رونده است و مثل گام ماهور بالا رونده می باشد. زیرا در هر دو حالت دارای «محسوس» است. پرده بندی آن به صورت زیر است:
نیم پرده |
پنج ربع پرده |
سه ربع پرده |
پرده |
نیم پرده |
پنج ربع پرده |
سه ربع پرده | |||||||
VIII |
VII |
VI |
V |
IV |
III |
II |
I | ||||||
اگر توجه کنید، خواهید فهمید که دانگ های گام چهارگاه، با هم مساوی است. در صورتی که دانگ های مقام شور و سه گاه مساوی نیست. چهار گاه تمام خواص موسیقی ایرانی را داراست و از این رو نماینده کاملی از حالات و صفات موسیقی ایرانی است.
مایه شناسی چهار گاه : در مقام چهارگاه، آخرین کرن و اولین سری، درجه دوم(روپایه) گام است و اگر از آن یک دو نیم بزرگ (3 ربع پرده) پایین بیاییم به اسم گام می رسیم. البته این قاعده شامل«چهارگاه لا» که دارای دو علامت ربع پرده ایی مختلف است نمی شود.
مثال: در شکل مقابل، آخرین کرن که «سل کرن » می باشد مشخص شده است.برای رسیدن به اسم گام، یک دوم نیم بزرگ (3 ربع پرده) پایین می آییم و نام گام مشخص می شود: «چهارگاه فا».
گوشه های مهم مقام چهارگاه
به حرص ار شربتی خوردم، مگیر از من که بد کردم/بیابان بود و تابستان و آب سرد و استسقا!