اگر سری به بخش تئوری موسیقی بزنید.مبحث فاصله ها را می بینید.

تئوری موسیقی ایرانی

1- می دانیم، پایه و اساس موسیقی بر دوقسم گام ماژور(بزرگ) و گام مینور(کوچک) و انواع سه گانه ی آن بنا شده است.به عبارت دیگر ملودی های اروپایی از پرده و نیم پرده و فاصله های دیگری که از آنها ترکیب شده تشکیل یافته است.

اما موسیقی ایرانی، فواصل دیگری داشته که در موسیقی امروز کشور ها ی غربی یافت نمی شود و آن عبارت است از فاصله های کوچکتر از نیم پرده و انواع دیگری که از نیم پرده بزرگتر و از یک پرده کوچکتر هستند.این فاصله ها معلوم نیست حتما ربع پرده یا سه ربع پرده باشند. ولی به جهاتی برای این که موسیقی ایراین را تحت قاعده اعتدال در آورند، گام ایرانی را مرکب از فاصله ربع پرده ای دانسته اند و همین فواصل است که دستگاه های خاص موسیقی ایرانی را به وجود آورده و آ‹ را از موسیقی غربی متمایز ساخته است.

پس از نظر عملی، اختلاف اساسی موسیقی ما و موسیقی غربی در این است که گام های غربی از نیم پرده و فواصلی که ترکیبات نیم پرده است بوجود آمده ولی گام ها ی شرقی از فاصله ی ربع پرده و ترکیبات آن تشکیل شده است. علاوه بر این حالت موسیقی ما نیز با موسیقی غربی متفاوت است و این موضوع پس از شرح مقامات ایرانی به خوبی روشن خواهد شد.

لازم به ذکر است که برای ساختن فواصل ربع پرده ای از دو علامت«سری» و «کرن» که قبلا با آنها آشنا شده اید، استفاده می شود.به عنوان مثال برای نشان دادن نتی که ربع پرده زیر تر (بالا رفته) از علامت سری و برای نتی که ربع پرده بم تر شده(پایین رفته) از علامت کرن استفاده می شود.

2- فواصل موسیقی ایرانی

همان طور که اشاره شد موسیقی ایرانی دارای فواصلی منحصر به فرد است که در موسیقی غربی وجود ندارد و از این رو دارای اصطلاحات خاص خود می باشد.

همان طور که تاکنون آموخته اید، موسیقی غربی دارای فواصلی بزرگ، کوچک، کاسته، افزوده و درست می باشد که این فواصل نیز در موسیقی ایرانی با مقداری تغییر وجود دارد.در ابتدا مجموع فواصل ایرانی با مقداری تغییر وجود دارد. در ابتدا مجموع فواصل ایرانی را که 12 مورد می باشد نام می بریم و سپس به تشریح آنها می پردازیم.

مجموع فواصل ایرانی